Tweet
Mass Effect. Φαινόμενο μάζας. Μαζική επίδραση. Ή αλλιώς, το πραγματικό μέγεθος του RPG της Bioware είναι τέτοιο ώστε να προκαλέσει την ομαδική παράκρουση που αναμένεται κάθε φορά από την εταιρία? Η απάντηση στο κείμενο που ακολουθεί.
Καλοσωρείστε λοιπόν τον Ταγματάρχη John Shepherd της Earth Alliance, σε ένα μελλοντικό sci - fi κόσμο όπου η ανθρωπότητα αποικίζει άλλους πλανήτες και μάχεται για τη θέση της ανάμεσα στα άλλα πλάσματα του διαστήματος μέσα σε διαγαλαξιακούς διπλωματικούς οργανισμούς, μυστικές υπηρεσίες και στρατιωτικούς μηχανισμούς. Ο Shepherd λαμβάνει εντολή να ταξιδέψει σε μια γήινη αποικία όπου έχει βρεθεί πρόσφατα ενα αρχαίο μνημείο της εξαφανισμένης φυλής την τεχνολογία της οποίας χρησιμοποιούν όλοι οι προηγμένοι πολιτισμοί του διαστήματος και να το ελέγξει. Κατά την αποστολή θα συνοδεύεται από ένα Spectre, μέλος ενός διαστημικού FBI του οποίου τα μέλη έχουν λευκή επιταγή στο πώς θα χειρίζονται λεπτές καταστάσεις για λογαριασμό του Citadel Council (του διαστημικού ΟΗΕ) και που αναφέρουν αποκλειστικά και απ'ευθείας σε αυτό. Σκοπός του πράκτορα είναι να αξιολογήσει τον ταγματάρχη στο αν είναι έτοιμος να γίνει ο πρώτος άνθρωπος μέλος της υπηρεσίας. Πολύ γρήγορα όμως όλα πάνε στραβά και ο Shepherd βρίσκεται να προασπίζεται τα συμφέροντα της ανθρωπότητας απέναντι στο Συμβούλιο και να προσπαθεί να αποκαλύψει μια θανατηφόρα συνομωσία. Σα σενάριο και δομή είναι πιο ώριμο, ρεαλιστικό και πλούσιο από την πλειοψηφεία των σεναρίων RPG που βλέπουμε - οι καταστάσεις που εμπλεκεται ο κεντρικός χαρακτήρας είναι πολύ πιο "πραγματικές", και εισέρχονται πολλές διπλωματικές και πολιτικές στιγμές που τονίζουν έντονα τη σοβαρότητα του παιχνιδιού, ή έστω δείχνουν ένα παιχνίδι που παίρνει το σενάριό του στα σοβαρά. Ξεχάστε το Star Trek και το Star Wars. Ο τόνος εδώ μοιάζει πολύ περισσότερο με το Battlestar Galactica και ειδικά με το Babylon 5. Επίσης,΄η ιστορία δε βασίζεται σε κάποια μεγάλη ανατροπή, αλλά στην αλλαγή της προοπτικής σε αυτά που γνωρίζει ο παίχτης. Η ροή της είναι κάπως χαλαρή μέχρι τη μέση, αλλά από αυτό το σημείο και πέρα το παιχνίδι πραγματικά απογειώνεται και αποκαλύπτει την καλοζυγισμένη δουλειά που έχει γίνει σε αυτό τον τομέα.
Αξίζει να σημειωθεί η πολύ καλή δουλειά που έχει γίνει στην τεχνική απόδοση του σύμπαντος. Αν και δε βρίθουν πρωτοτυπίας, οι τοποθεσίες του παιχνιδιού είναι πολύ καλά δοσμένες και δίνουν την αίσθηση του διαστημικού σα μια λίγο πολύ φυσική εξέλιξη και όχι σαν κάτι εντελώς μακρινό και ξεκομμένο. Κάτι ανάλογο μπορεί να ειπωθεί για τις εξωγήινες φυλές. Περισσότερη τόλμη και φαντασία θα ήταν σίγουρα ευπρόσδεκτες. Οι περιοχές είναι λογικές σε μέγεθος (αν και κάποια αστικά τμήματα θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτερα) και με όμορφη αρχιτεκτονική, δομή και art direction. Πέρα από αυτό, στον τομέα της ατμόσφαιρας συνεισφέρουν πάρα πολύ τα πολύ υψηλής ποιότητας γραφικά, ειδικά τα backgrounds και ο φωτισμός, η σωστά επιλεγμένη χρωματική παλέτα και το πραγματικά καταπληκτικό animation. Είναι μακράν η καλύτερη δουλειά της Bioware (και σίγουρα μια από τις τρεις καλύτερες στο είδος) στη φυσική απόδοση των κινήσεων των μοντέλων, τόσο κατά τη μετακίνηση όσο και κατά τα cutscenes και τους διαλόγους. Κατά τα δύο τελευταία, η κάμερα παίρνει πάντα τη σωστή, πλήρως κινηματογραφική, θέση και με κάποια απλά τρικ εστίασης κάνει τον παίχτη να πιστεύει πως παρακολουθεί ταινία. Τα δε facial expressions είναι ό,τι καλύτερο έχουμε δει, είναι απόλυτα φυσικά, υποβοηθούνται από τις πολλές επιλογές στην παραμετροποίηση της εμφάνισης, και συνοδεύονται από αντίστοιχης ποιότητας σωματικές κινήσεις. Τα προκάτ, σπασμωδικά και υπερβολικά cutscene animations των Knights of the Old Republic και του Jade Empire είναι παρελθόν. Εδώ οι χαρακτήρες συνοφρυώνονται, σκύβουν πάνω από το μπαρ, σταυρώνουν τα μπράτσα τους, ρίχνουν το βάρος στο ένα πόδι, χαλαρώνουν, χαμογελούν...Με λίγα λόγια, ο οπτικός τομέας δε θα αφήσει κανένα παραπονεμένο, δίνει σωστά τον τόνο του κόσμου του παιχνιδιού και χαρακτηρίζεται από συνέπεια και καλό γούστο (αν και τα μοντέλα και η εμφάνιση των εξωγήινων θα μπορούσε να είχε μεγαλύτερη ποικιλία). Τα πράγματα είναι χειρότερα στον ήχο. Τα voice overs των κύριων χαρακτήρων είναι εξαιρετικά, αλλά όλοι οι εξωγήινοι μιλούν αγγλικά με άψογη προφορά και οι φωνές τους δεν ακούγονται...εξωγήινες. Θα ήταν πολύ καλύτερα να μιλούσαν τη γλώσσα τους, όπως έχουμε δει στο παρελθόν, γιατί τώρα απλά δεν πείθουν. Η μουσική περνά απαρατήρητη στα περισσότερα στάδια αλλά εκπλήσσει ευχάριστα με κάποια θέματα που εμφανίζονται προς το τέλος του παιχνιδιού και τους τίτλους τέλους, ενώ τα εφέ (ειδικά των όπλων) είναι αρκετά καλά. Μόνη εξαίρεση ο εκνευριστικός βόμβος του sniper rifle.
Και έχει φτάσει η στιγμή να εξεταστεί το φλέγον τμήμα του gameplay. Ξεκινώντας από τα δεδομένα, ο Shepherd επιλέγει δύο από τα 6 party members για συνοδεία, στις μάχες υπάρχει επιλογή pause για να δοθούν εντολές και η κίνηση γίνεται με βελάκια και free roaming κάμερα (ο παίχτης όμως εξακολουθεί να μην πηδάει). Δεν είναι και τόσο γνώριμο - στις μάχες μπορούν να δοθούν εντολές κίνησης στα άλλα μέλη (ο παίχτης δεν τα χειρίζεται άμεσα) και η δράση είναι πολύ πιο άμεση και έντονη, θυμίζοντας απλό squad based τίτλο. Η ΑΙ τόσο των εχθρών όσο και των αντιπάλων είναι πολύ καλά δουλεμένη (τα party members ακολουθούν εντολές χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και κάνουν καλά τη δουλειά τους ενώ οι εχθροί καλύπτονται αποτελεσματικά, δρουν ομαδικά και δεν πέφτουν εύκολα στις απλοϊκές κομπίνες που όλοι ξέρουμε) και η over-the-shoulder στόχευση σε action πρότυπα προσθέτει πάρα πολλούς πόντους στη μάχη. Αν σε αυτό προσθέσουμε τις biotic και tech abilities, τα upgrades πυρομαχικών και αντικειμένων, τις 4 κατηγορίες όπλων (sniper rifles, pistols, assault rifles, shotguns) και το sci-fi στήσιμο, έχουμε μια αίσθηση που δεν είχαμε συναντήσει από το Anachronox και το Deus Ex. Η έντονη, έξυπνη και ποιοτική δράση είναι ίσως το δυνατότερο σημείο του τίτλου, με μόνο μελανό σημείο τα δυσλειτουργικά και κακοσχεδιασμένα crosshairs. Η δυσκολία είναι ανώτερου αλλά όχι ακατόρθωτου επιπέδου (μιλώντας για πρώτο playthrough στο veteran χωρίς υποβοήθηση στη στόχευση), και ακόμα και έμπειροι παίχτες θα βρεθούν να επαναλαμβάνουν μάχες ξανά και ξανά. Στο alignment, υπάρχει το δίπολο paragon - renegade. Οι έννοιες είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους (πόντοι στο ένα δε μειώνουν τους πόντους στο άλλο, οπότε οι δύο μπάρες ανεβαίνουν παράλληλα) ενώ δεν αντιστοιχεί σε dark-light side ή chaotic-lawful, αλλά περισσότερο σε διπλωμάτη αλτρουιστή - επιθετικό εγωιστή και είναι κυρίως επιλογή στυλ. Αφήνει αρκετή ευελιξία και, ενώ επηρρεάζει τις επιλογές στους διαλόγους, δεν απαιτεί τυφλή προσήλωση σε ένα τρόπο παιχνιδιού. Σε πολλές περιπτώσεις τα διαφορετικά αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν και με τις δύο επιλογές. Αξίζει να σημειωθεί εδώ η πλήρης σεναριακή γραμμικότητα του τίτλου και των side quests καθώς και η εξαιρετική κλιμάκωση του gameplay προς το φινάλε. Σε συνδυασμό με τη σεναριακή εξέλιξη και χωρίς να αλλάξει κάτι στους μηχανισμούς αλλά αξιοποιώντας στοιχεία που μέχρι τότε ήταν αδρανή, ο παίχτης βρίσκεται σε μια καταπληκτική ροή δράσης και γεγονότων μεγάλης έντασης και ψυχολογικής φόρτισης, και εν μέσω πολύ κρίσιμων επιλογών. Ο τελευταίος λόγος, δικαίως, ανήκει στους συντρόφους του Shepherd. Κανείς δεν είναι άχρηστος, όλοι είναι συμπαθείς και οι (δυστυχώς και αδικαιολόγητα) περιορισμένες προσωπικές τους ιστορίες είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Το κακό είναι πως σαν προσωπικότητες έχουν περιορισμένη συμμετοχή στα δρώμενα. Ενώ δημιουργούν στον παίχτη την επιθυμία να ασχοληθεί πολύ μαζί τους, και, ενώ έχουν όλες τις προϋποθέσεις για κάτι πολύ καλύτερο, αποδεικνύεται ότι οι γραμμές διαλόγου τους είναι λίγες.
Από εδώ και πέρα, αρχίζουν τα αμφισβητούμενα σημεία. Καταρχάς δεν υπάρχει κανενός είδους μηχανισμός influence στο παιχνίδι, παρά μόνο επιλογές charm/ intimidate στους διαλόγους. Δεύτερον, η ποσότητα κειμένου και διαλόγων στο παιχνίδι, καθώς και η αλληλεπίδραση με τους συνοδοιπόρους σας και τα σχόλια που κάνουν, είναι περιορισμένη και αντιστοιχεί σε ένα μικρό κλάσμα άλλων τίτλων της εταιρίας. Οι ξεχωριστές ανά χαρακτήρα αντιδράσεις, επιλογές και γεγονότα, οι μακροσκελείς συζητήσεις και περιγραφές, ακόμα και η καταγραφή των διαλόγων, λάμπουν δια της απουσίας τους. Επίσης, η αλληλεπίδραση με το περιβάλλον είναι μικρής κλίμακας. Δυστυχώς, πολλοί NPCs είναι διακοσμητικά σύνολα πολυγώνων και μόνο, που στην καλύτερη περίπτωση κάνουν μια προκαθορισμένη διαδρομή. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τους γύρω χώρους. Κατά κανόνα είναι καλά σχεδιασμένοι αλλά "άδειοι" και φτωχοί σε ενδιαφέρον, χωρίς ο παίχτης να έχει κάτι να κάνει. Κάτι ακόμα που προβληματίζει είναι ο τρόπος με τον οποίο ο παίχτης αντιλαμβάνεται το υπόβαθρο του κόσμου. Με απλά λόγια, οι εκτενείς αναφορές του journal δεν εμφανίζονται στο παιχνίδι. Π.χ. ο παίχτης μπορεί να διαβάσει για τη βιολογία, την κοινωνία ή την ιστορία της τάδε φυλής, αλλά σε ελάχιστες και μικρής έκτασης στιγμές θα τα δει ζωντανά μπροστά του. Αυτό "σκοτώνει" το παιχνίδι μετατρέποντας το δουλεμένο background σε άψυχο ντεκόρ που μπορεί εύκολα να παραβλεφθεί, καθώς δεν επηρρεάζει την αίσθηση που εισπράττει ο παίχτης. Σε λειτουργικά θέματα, υπάρχει μια ακόμα δυσάρεστη έκπληξη. Δυσλειτουργικά και κακοσχεδιασμένα μενού και inventory, με αρκετές επιλογές ταξινόμησης να λείπουν. Το συνηθισμένο πλέον ενοποιημένο character sheet - inventory έχει χωριστεί στα δύο, οι πίνακες στατιστικών δε δείχνουν την τελική επίδραση των αντικειμένων, το inventory είναι ένα scrolling τσουβάλι...Στους διαλόγους, ένα άλλο σημαντικό στοιχείο, ο παίχτης επιλέγει συντομεύσεις που αρκετές φορές διαφέρουν αρκετά από αυτό που περιμένει, αλλά και έχουν όμοια αποτελέσματα. Αυτό από τη μία προσφέρει σιγουριά στον παίχτη, αφήνοντάς τον να "παίξει", αλλά από την άλλη δίνει μια αίσθηση ανελευθερίας. Ευτυχώς δεν είναι τόσο άσχημο όσο ακούγεται, καθώς οι διάλογοι είναι πολύ ζωντανοί και έξυπνοι, ταιριαστοί περισσότερο σε ταινία (για την ακρίβεια πιο ζωντανοί και εύστοχοι από σχεδόν κάθε άλλο παιχνίδι της Bioware) και οι ατάκες πετυχημένες, ζωηρεύοντας έτσι τα δρώμενα. Το σημαντικότερο όμως βαρίδι του τίτλου είναι το τμήμα του παιχνιδιού εκτός κεντρικής πλοκής. Η κατάσταση μόνο ως αποτυχημένη μπορεί να κριθεί. Ο παίχτης ταξιδεύει σε κυριολεκτικά άδειους πλανήτες στους οποίους κινείται με ένα κακέκτυπο του Thundertank, ξεκλειδώνει 5 - 6 containers της μιας ή της άλλης μορφής (που είναι και τα μοναδικά πράγματα στην επιφάνεια) και ίσως μπαίνει σε κάποιο υπόγειο σταθμό όπου τον περιμένει μια όμορφη, ομολογουμένως μάχη, η ολοκλήρωση ενός quest και μερικά containers ακόμα. Οι πλανήτες συνήθως είναι σκέτοι βράχοι χωρίς καν ζωή, γρασίδι, ποτάμια, ερείπια ή έστω διακόσμηση, απελπιστικά επαναλαμβανόμενοι, ενώ το εσωτερικό των κτιρίων είναι 3 - 4 παραλλαγές του κάθε μοτίβου. Η δε εξέλιξη των side quests είναι ταυτόσημη και περιλαμβάνει είτε την εύρεση ενός αντικειμένου είτε το θάνατο κάποιου. Ακόμα και οι ελάχιστες σεναριακές εξελίξεις έχουν τοποθετηθεί στη στιγμή του ανοίγματος ενός κουτιού με την εμφάνιση ενός popup! Φωτεινή εξαίρεση το "Bring down the sky", το downloadable content του τίτλου, που έχει αξιοσημείωτη δομή θυμίζοντας κλασσικά subquests του είδους, βαθύ σεναριακό προβληματισμό και αφήνει τον παίχτη να πάρει μια σειρά από δύσκολες αποφάσεις με θεματική γύρω από την τρομοκρατία. Όπως ειπώθηκε και πιο πριν, πάντως, προς το τέλος αρκετά από αυτά τα στοιχεία ενεργοποιούνται προσφέροντας μια πολύ πιο ποιοτική εμπειρία. Η μάχη είναι για τη ζωή στο γαλαξία, και ο παίχτης επιτέλους το νιώθει βαθιά στο πετσί του.
Διασκεδάζει λοιπόν κανείς παίζοντας το Mass Effect? Η απάντηση είναι "ναι". Το παιχνίδι είναι τεχνολογικά άρτιο, δίνει ένα ενδιαφέρον καστ χαρακτήρων, προσφέρει ένα δουλεμένο και ώριμο σενάριο, το τελευταίο κομμάτι και το φινάλε είναι από τα πιο έντονα που έχουν υπάρξει τα τελευταία 10 χρόνια στο είδος, και η δράση του είναι ποιοτικότατη. Ο παίχτης περνά καλά στις 40 περίπου ώρες που διαρκεί. Πέρα από αυτό όμως, είναι ένας τίτλος με σημαντικές ελλείψεις στο είδος του και μακριά από αυτά που θα περίμενε σαν αυτονόητα ο κλασσικός οπαδός του είδους, όχι μόνο από τη Bioware αλλά γενικά από ένα RPG. Είναι πολύ πιο κοντά στη λογική του Jade Empire από τη λογική του Knights of the Old Republic, και ο γράφων δε μπορεί να το κατηγορήσει για αυτό. Όσο όμως ζητήματα όπως η μικρή ποσότητα κειμένου, η γραμμικότητα ή οι άπειροι διαλόγοι είναι εν τέλει θέματα γούστου, και ίσως επιθυμητά μέσα στη λογική του παιχνιδιού, αδυναμίες όπως η σχεδιαστική επανάληψη, οι χαμηλής ευρηματικότητας αποστολές και η αδυναμία δημιουργίας ενός ζωντανού κόσμου είναι καταλυτικές. Αφ'ενός είναι κρίμα, γιατί το Mass Effect είχε όλα τα εχέγγυα να γίνει σταθμός στο είδος και να προσφέρει στη Bioware το επόμενο πραγματικά μεγάλο πετράδι στο στέμμα της μετά το Knights of the Old Republic 1. Αφ'ετέρου όμως, μπορούμε να μιλήσουμε μόνο για συνειδητή επιλογή - η εταιρία έχει και την εμπειρία και την τεχνογνωσία να κατασκευάσει οποιουδήποτε προσανατολισμού παιχνίδι θέλει. Αυτό που προέκυψε είναι απλά ένα καλό παιχνίδι, ένα άνω του μετρίου RPG, και το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με δυνατότητες βελτίωσης.
7
Comment